T-Hücreli Lenfoma Çeşitleri Nelerdir?
Bir tür beyaz kan hücresi olan lenfositlerde başlayan kanserdir. Lenfoma en sık görülen kan kanseri türüdür. Hodgkin lenfoma ve Non-Hodgkin (Hodgkin olmayan) lenfoma olarak ikiye ayrılır. Non-Hodgkin lenfoma da iki gruba ayrılabilir: B-hücreli lenfoma ve T-hücreli lenfoma. Amerikan Kanser Derneği’ne göre, tüm non-Hodgkin lenfomaların yüzde 15 kadarı T-hücreli lenfomadır. T-hücreli lenfoma birçok şekilde gelişir. Tedavi; türüne ve tanının ne zaman konulduğuna bağlıdır.
T-Hücreli Lenfoma Çeşitleri Nelerdir?
Esas olanı; Kutanöz T-hücreli lenfomadır (KTHL). Öncelikle deriyi etkiler, ancak lenf düğümleri, kan ve iç organları da etkileyebilir. İki ana tip KTHL vardır:
- ·Mikozis Fungoides: Bu, dermatit, egzama veya sedef hastalığı gibi diğer cilt rahatsızlıkları ile kolaylıkla karıştırılabilen çeşitli lezyonlara neden olur.
- ·Sezary Sendromu: Kanı da etkileyen Mikozis Fungoides’in gelişmiş bir şeklidir. Lenf düğümlerine ve iç organlara yayılabilir.
Diğer T-hücreli lenfomalar şunlardır:
- ·Anjioimmünoblastik lenfoma: Oldukça agresif olma eğilimindedir.
- ·Anaplastik büyük hücreli lenfoma: Üç alt türü vardır. Cildi, lenf düğümlerini ve diğer organları etkileyebilir.
- ·Prekürsör T-Hücreli lenfoma / Lösemi: Timusta başlayabilir ve akciğerler arasındaki alanda büyüyebilir.
- ·Periferik T-hücreli lenfoma: Diğer alt türlere uymayan bir grup hastalıktır.
Semptomları Nelerdir?
Erken dönemlerde herhangi bir hastalık belirtisi olmayabilir. Semptomlar, spesifik T-hücreli lenfoma tipine göre değişir.
Mikozis Fungoides belirtileri şunlardır:
- · Düz ve pul pul cilt lezyonları
- · Kalın ve yükselen plaklar
- · Ülsere dönüşebilen veya dönüşmeyen tümörler
- · Kaşıntı
Sezary sendromunun belirtileri ve semptomları şunlardır:
- · Kırmızı ve kaşıntılı döküntü (vücudun çoğunu ve bazen göz kapaklarını etkiler)
- · Tırnak ve saçta değişiklikler
- · Genişlemiş lenf düğümleri
- · Ödem veya şişlik
T-hücreli lenfomanın tüm formları ciltte semptomlara neden olmaz. Diğer formlar aşağıdaki semptomlara neden olabilir:
- · Kolayca kanama veya morarma
- · Tekrarlayan enfeksiyonlar
- · Bilinen bir nedeni olmayan ateş düşüklüğü veya titreme
- · Yorgunluk
- · Dalak şişmesine bağlı olarak, sol tarafta kalıcı karın ağrısı
- · Karın tokluğu
- · Sık idrara çıkma
- · Kabızlık
Nasıl Tedavi Edilir?
Tedavi planı, T-hücreli lenfoma tipine ve ne kadar ilerlemiş olduğuna bağlı olacaktır. Birden fazla tedavi tipine ihtiyaç duyulabilir. Mikozis Fungoides ve Sezary sendromu, aynı zamanda sistemik tedavi gerektirebilir.
Cilt Tedavileri
Bazı merhemler, kremler ve jeller doğrudan semptomları kontrol etmek ve hatta kanser hücrelerini yok etmek için cildinize uygulanabilir. Bu topikal tedavilerin bazıları şunlardır:
- ·Retinoidler (A vitamini türevli ilaçlar): Potansiyel yan etkiler, güneş ışığına karşı kaşıntı, tahriş ve hassasiyettir. Retinoidler, hamilelik sırasında kullanılmamalıdır.
- ·Kortikosteroidler: Topikal kortikosteroidlerin uzun süreli kullanımı cildin incelmesine yol açabilir.
- ·Topikal kemoterapi: Yan etkiler, kızarıklık ve şişliktir. Diğer kanser türlerinin riskini de artırabilir. Bununla birlikte topikal kemoterapi; oral veya intravenöz kemoterapilerden daha az yan etkiye sahiptir.
Sistemik Tedaviler
T-hücreli lenfoma ilaçları arasında haplar, enjeksiyonlar ve intravenöz ilaçlar bulunur. Hedeflenmiş tedaviler ve kemoterapi ilaçları genellikle maksimum etki için birleştirilir. İleri vakalarda iki yıla kadar bakım kemoterapisine ihtiyaç olabilir. Kemoterapinin yan etkileri şunlardır:
- · Saç dökülmesi
- · Mide bulantısı ve kusma
- · Kabızlık veya ishal
- · Anemi; yorgunluğa, zayıflığa ve nefes darlığına yol açar.
- · Nötropeni; enfeksiyonlara karşı savunmasız bırakabilir (beyaz kan hücrelerinin azalması)
- · Trombositopeni; kanın pıhtılaşmasını zorlaştırır (trombosit azalması)
Işık Tedavisi
UVA ve UVB ışığı cilt üzerindeki kanser hücrelerini öldürebilir. Işık terapisi genellikle özel lambalar kullanılarak haftada birkaç kez verilir. UVA ışık tedavisi, psoralen denilen ilaçlarla birleştirilir ve kanser hücrelerini öldürmek için psoralenleri harekete geçirir. Yan etkileri; mide bulantısı veya cilt ve göz hassasiyetidir. UV ışığı, daha sonraki yaşamda başka kanser geliştirme riskini artırabilir.
Radyasyon
Radyasyon tedavisi, kanser hücrelerini yok etmek için radyoaktif parçacıklar kullanır. Radyasyon, sadece etkilenen deri bölgesine yönlendirilir, böylece iç organlar etkilenmez. Geçici cilt tahrişine ve yorgunluğa neden olabilir.
Ekstrakorporeal Fotoferez
Mikozis Fungoides veya Sezary sendromu tedavisinde kullanılır. İki günlük bir prosedürde, kanınız alınır ve ışığa maruz kaldığında aktif hale gelen ve kanser hücrelerini öldüren UV ışığı ve ilaçlarla tedavi edilir. Kan tedavi edildikten sonra, vücudunuza geri gönderilir. Yan etkileri minimaldir. Bununla birlikte hafif yan etkileri; ateş, bulantı, baş dönmesi ve cilt kızarıklığı olabilir.
Kök Hücre Nakli
Kök hücre nakli, kemik iliğinin sağlıklı bir vericiden alınan ilikle değiştirilmesidir. İşlemden önce kanserli kemik iliğini bastırmak için, kemoterapiye ihtiyaç duyulur. Komplikasyonlar greft başarısızlığı, organ hasarı ve yeni kanser oluşumunu içerebilir.
Potansiyel Komplikasyonlar Nelerdir?
Cilt problemleri, tek semptom olabilir. Herhangi bir kanser türü nihayetinde lenf düğümlerini ve diğer iç organları etkileyebilir.
Uzun Vadeli Görünüm Nedir?
Amerikan Kanser Derneği’ne göre, genel olarak, non-Hodgkin lenfoma için beş yıllık sağ kalım oranı yüzde 70’tir. Bu, tüm türleri içeren genel bir istatistiktir. Herhangi bir kanser türünde olduğu gibi, doktorunuzun önerdiği gibi takip muayenesine gidilmelidir. İyileşme, spesifik T-hücreli lenfoma türüne bağlıdır ve erken tanı çok önemlidir. Diğer hususlar; tedavi şekli, yaş ve sahip olabileceğiniz diğer sağlık sorunlarıdır.