Stres Vücudu, Hormonları ve Cildi Nasıl Etkiliyor?
Stresin kortizol, östrojen, testosteron ve melatonin gibi hormonları etkilediğini duymuş muydunuz? Stres seviyeleri arttığında, vücutta kortizol salınması için sinyal verilir. Aynı zamanda, vücudunuz “savaş ya da kaç” moduna girerek adrenalin seviyelerinin artmasına neden olur. Meydana gelen bu değişiklikler, genel sağlığınız üzerinde hem kısa hem de uzun vadeli sonuçlara neden olabilir!
Az miktarda stres normaldir. Belirli koşullar altında, aslında vücut için iyi olabilir. Bir miktar stres; sizi daha yüksek davranışsal ve bilişsel performans düzeyine çıkarmak için iyidir. Stres ayrıca, duyuları güçlendirir ve sizi uyanık tutar.
Ancak, kronikleşen stres genel sağlığınıza zarar verebilir. Ruh hali değişimleri, düşük enerji seviyeleri, ağrı, uykusuzluk, muhakeme yeteneğinde azalma ve zihinsel odaklanma sorunlarına neden olabilir. Ayrıca; iştah değişimleri, baş ağrısı ve cinsel sorunlar da yaşanabilir. Bu sorunlar gözden kaçırıldığı takdirde kalp hastalığı, obezite ve diğer kronik hastalıklar ortaya çıkabilir.
Stresin vücudunuz, hormonlarınız ve cildiniz üzerindeki etkilerini öğrenmek için okumaya devam edin…
Stres nedir?
Vücudunuzun zararlı durumlara karşı verdiği bir tepki olarak stres, aslında kendinizi tehdit altında hissettiğinizde meydana gelen kimyasal bir reaksiyondur.
“Savaş ya da kaç” tepkisi olarak da bilinen stres tepkisi; vücutta kalp atış hızının artmasına, nefes alışverişinin hızlanmasına, kan basıncının yükselmesine ve kasların gerilmesine neden olur. Bu, vücudu harekete geçmeye ve kendini korumaya hazırlar. Bir miktar stresin normal ve faydalı olmasının nedeni budur.
Bununla birlikte, her insan için stresin tanımı farklıdır. Sizin için stres nedeni olan bir şey, bir arkadaşınız için endişe verici olmayabilir. Ayrıca, bazı insanlar strese karşı daha dayanıklıdır. Ve her stres kötü değildir. Az miktarda stres, yaralanmanıza önlemeye yardımcı olabilir. Örneğin, karşıdan karşıya geçerken bir araca çarpmanızı engelleyen şey stres tepkisidir.
Vücut, küçük dozlarda stres ile mücadele etmek için oldukça başarılıdır. Ancak, uzun vadeli stresi yönetebilecek kadar başarılı olmayabiliriz.
Stres, östrojen ve testosteron hormonlarının dengesini bozabilir
Kortizol, insan vücudu tarafından düzenli olarak salgılanır. Sabahları en yüksek seviyededir ve zaman geçtikçe kademeli bir azalma gösterir.
Strese tepki olarak, kortizol seviyeleri de artar. Çok fazla salgılandığında; ruh halinde değişimlere, yüksek tansiyona, libido azalmasına, kilo almaya ve adet düzensizliğine katkıda bulunabilir. Ayrıca, vücuttaki diğer hormonları etkileyerek de bu semptomlara neden olabilir.
2005 yılında yapılan bir araştırmada; testosteron seviyeleri ile kortizol seviyeleri arasında ters bir ilişki olduğu bulunmuştur. Yani, biri yükseldiğinde diğeri düşmektedir.
Erkek cinsiyet hormonu olan testosteron; kas ve kemik büyümesinde, yağ dağılımında, fiziksel güçte ve sperm üretiminde anahtar bir rol üstlenmektedir. Yüksek kortizol seviyeleri, testosteron seviyelerini etkileyerek yağ oranı ve kas geliştirme yeteneğinizi etkileyebilir. Bu, uzun vadede kısırlık problemlerine ve kadınlarda adet düzensizliklerine neden olabilir.
Kronik stres tiroit, insülin ve büyüme hormonlarını olumsuz etkiler
2011 yılında yapılan bir incelemede; şeker hastalığının tiroit problemleri, obezite ve diğer problemlere neden olabileceği bulunmuştur. Aynı çalışma, stresin iştahı etkileyen hormonları etkilediği bildirilmiştir. Bu da, bazı insanların stres anlarında yemek ve tatlıya yönelmesini açıklamaktadır.
Uykunuz da olumsuz etkilenebilir. Kortizol, vücudun daha uyanık olmasını tetikler ve bu da uykuya dalma sürecini engelleyebilir. Ayrıca, kortizol sentezinde yer alan faktörlerin melatonini baskıladığı da gösterilmiştir. Bu nedenle, düşük melatonin seviyeleri, yüksek stres seviyeleri ile ilişkilendirilmektedir.
Melatonin, vücudun iç saatini düzenler ve beyin ve sinir sistemini etkileyen bazı hastalıklara karşı koruma sağlayabilir. Melatonin seviyeleri çok düşükse, geceleri uyuyamadığınızı gözlemleyebilirsiniz.
Artık, hormonlarınızı nasıl etkilediğini bildiğinize göre, stresi yönetmek için doğru adımları atmaya başlayın. Yeni başlıyorsanız, ilk iş olarak kendinize daha fazla zaman ayırmayı deneyin.
Stres ve kaygıyı azaltmanın etkili yollarından biri meditasyon yapmaktır. Özellikle, farkındalık meditasyonu oldukça faydalıdır. Çünkü, beyindeki olumlu değişiklikleri tetikleyebilir. Ayrıca koşu, yoga veya yüzme gibi fiziksel aktiviteler de ruh halinizi iyileştirerek stres seviyelerini düşürebilir.
Stres, östrojen hormonunu etkileyebilir
2017 yılında yapılan bir araştırmaya göre stres; vücudun östrojen üretme yeteneğini de olumsuz etkileyebilir. Bu da, sizi otoimmün bozukluklar için risk altına sokabilir. Testosteron seviyelerindeki düşüş, erkeklerde de benzer etkilere neden olabilir.
Stresli olduğunuzda vücudunuzda neler olur?
Stresli olmak, modern insanın en tanıdık olduğu şeylerden biridir. İş hayatı, faturalar ve diğer sorunlar arasında, hayatımızdaki stres kaynakları sürekli birikiyor gibi hissederiz.
2015 yılında Amerika’da yapılan bir araştırmaya göre; yetişkinler her yıl giderek artan stres seviyelerine sahiptir. Aynı çalışmada, yetişkinlerin yüzde 24’ünün yaşamlarında aşırı stres olduğunu ve yüzde 78’inin yalnızca o yıl en az bir stres belirtisinden muzdarip olduğu bildirilmiştir.
Son zamanlarda daha unutkan olduğunuzu düşünüyorsanız, bunun sorumlusu stres seviyeleriniz olabilir. Stres, kesinlikle hafızayı etkiler.
Bir kişi stresli olduğunda, iki şey meydana gelir. Öncelikle, kişi uykusuzluktan ve yetersiz beslenmeden etkilenir. Ve, her ikisi de beynin en iyi şekilde çalışması için gereklidir. İkinci olarak da, stres zamanlarında beyin strese neden olan şeyle meşguldür. Bu da, normalde ihtiyaç duyulan hafıza depolaması için kullanılacak olan zihinsel enerjiyi alır.
Her zamankinden biraz daha sinirli olduğunuzu mu düşünüyorsunuz? Bir anda parlamaların artık arttığını fark ederseniz, bu, hayatınızdaki stresin bir sonucu olabilir.
Çok fazla stresin, vücudunuz üzerinde ruh hali ile başka etkileri de olabilir. Sık sık stresli olmak; hipokampüsün zamanla küçülmesine, beyindeki gri madde miktarını ve hatta kan dolaşımındaki dopamin miktarını azaltarak potansiyel olarak depresyona yol açabilir.
Çok fazla stres, saç dökülmesine neden olabilir!
Saçlarınızdaki güzel bukleleri seviyorsanız, biraz rahatlamak için bazı adımlar atın, yoksa dökülmeye başlayabilirler.
Saçlar, bir kişinin sağlığının çok hassas bir barometresi olabilir. Beslenme, hormon seviyeleri, uyku döngüleri, ilaçlar ve tabii ki stres gibi farklı yaşam tarzı faktörlerindeki küçük değişiklikler bile saç sağlığınıza zarar verebilir.
“Üzüntüden bir gecede saçları beyazladı” deyişini duymuşsunuzdur. Ancak, birçok insan, stresin saç dökülmesine neden olabileceğini duyunca şaşırır. Neyse ki, yine de stres, tek başına kalıcı saç dökülmesinin neden değildir. Çoğu durumda, saç dökülmesi ve incelme adı verilen geçici bir saç dökülmesi durumuna yol açar. Ayrıca, stres, saç dökülmesinde önemli bir rol oynadığında; bunun nedeni daha aşırı bir durum veya şiddetli kronik strestir.
Stres cildinizi nasıl etkiler?
Kadınların daha genç görünmek için denemediği ev reçetesi ve cilt gençleştirici tedavi yoktur. Bu nedenle, stresin daha yaşlı görünmenize neden olduğunu duymak korkutucu olabilir. Ancak, öyledir.
Stres, vücuttaki kolajeni parçalar. Kolajen, cildinizin ona sıkı, sağlıklı ve genç bir görünüm veren elastik kısmıdır. Kortizol seviyeleri yüksek olduğunda; hücrelerin yaşlanmasına ve daha hızlı ölmesine neden olan bir paslanma süreci olan oksidasyona yol açar. Yaşlanma etkilerinin dışında, stres, cilt problemlerinin de tetikleyicileri arasında gösterilmektedir.
Yüzünüzdeki sivilceler, hormonlardan daha fazlasından kaynaklanabilir. Adrenal bezler, yağ üretimini teşvik eder. Bu da, tıkanmış gözeneklere yol açar.
Akneye eğilimli kişilerde stres, böbrek üstü bezlerini uyarır. Bir sivilce problemi yaşıyorsanız, bu son zamanlarda hayatınızdaki artan stresten kaynaklanıyor olabilir. Bu nedenle, daha pürüzsüz bir cilt elde etmek istiyorsanız, zihninizi temizlemek için bazı adımlar atmanız önemlidir.