Sağlıklı Bronzlaşmak Mümkün Mü?
Yaz mevsimi ile birlikte gelen güneşli sıcak günler, havuz, deniz ve plajda geçen günleri de beraberinde getirir. Ve birçok insan için yaz, kışın o soluk ten rengini güzel bir yaz bronzluğu ile kutlamanın zamanıdır!
Bronzlaşmaya ne kadar erken yaşlarda başlarsanız, yaşam boyu cilt hasarı o kadar uzun olur ve cilt kanseri riski yükselir. Bu nedenle, plajda veya solaryumda saatlerce bronzlaşmak için zaman harcayan ve güneş kremi kullanmayı genellikle ihmal eden gençler için endişe de daha fazladır.
Peki, cildinizi cilt kanserine neden olabilecek güneş hasarına maruz bırakmadan güvenli ve sağlık bir şekilde bronzlaşmak mümkün müdür? Cevap, ne yazık ki hayır. Güneşe maruz kalırsanız, hasar potansiyeli var. Ve hiçbir güneş koruyucu, cildinizi güneşin zararlı etkilerinden yüzde 100 koruyamaz. Ancak, güneş yanıklarını önlemek ve cildi aşırı hasardan korumaya yardımcı olabilecek bazı adımları dikkate alabilirsiniz.
Güneş ve D Vitamini
Güneşe maruz kalmanın sağlıklı ve güvenli seviyeleri, yıllardır bir tartışma konusu. Bazıları, D vitamini depolarının artmasına yardımcı olduğu için, güneşe maruz kalmayı çok fazla sınırlandırmamayı öneriyor. Ancak bu reaksiyon, bronzlaşmaya göre çok daha az zaman gerektiriyor. Ve D vitamini, gerçekten de bağışıklık sistemi ve vücudun diğer bölümleri için gerçekten önemlidir.
Bununla birlikte, bronzlaşma ve güneşe maruz kalmanın tehlikeleri hakkındaki uyarılar, güneşe kısa süreli maruz kalmanın bile cilde zarar verebileceği ve kanser riskini artırabileceği yönündedir. Ayrıca, D vitamini takviyeleri gibi D vitamini seviyelerini yükseltmenin başka yolları da var. Yani, D vitaminin sağlığa faydalarını hatırlatarak gün boyu şezlongda uzanmayı haklı çıkarmak çok da mantıklı olmayabilir.
Güneşlenmek ve D vitaminine maruz kalmak, ruh halini iyileştirebilir. O pembe görüntü, kendinizi daha güzel hissetmenize de neden olabilir. Bununla birlikte, güneş kremi kullanmadığınızda, bronzlaşma ile ilişkili çok fazla risk vardır. Cilt kanserine dönüşmeden önce, aşağıdaki etkiler ile karşılaşabilirsiniz:
Dehidrasyon
Güneş yanığı
İsilik
Akne
Göz hasarı
Kırışıklık ve ince çizgiler
Cilt Nasıl Bronzlaşır? Riskleri ve Zararları Nelerdir?
Cilt yüzeyinin hemen altında hücreler, güneş ışınlarına maruz kaldığında, cilt rengini koyulaştıran bir pigment olan melanin üretir ve cilt bronzlaşmaya başlar.
Melanin, güneş ışığını emer ve cildin yanmasını önlemeye yardımcı olur. Ancak, çok fazla olduğunda cilde zarar verebilir. Yoğun güneşe maruz kalmak; ciltte erken yaşlanma belirtileri, göz hasarı, cilt hücrelerinin DNA’sının zarar görmesi gibi sonuçlara neden olabilir. Daha da kötüsü, bu hasarlı cilt hücreleri, cilt kanseri ölümlerinin yüzde 90’ından sorumlu olan melanoma dönüşebilir.
UV ışınlarından kaçınmak zordur. Çocuklar, genç yetişkinler ve açık tenli kişiler güneş ışığından hücre hasarı açısından daha büyük risk altındadır. Genel olarak, cilt renginiz ne kadar açıksa, güneş hasarı ve yanık riski o kadar yüksektir.
Güneş ışığının tehlikeli kısmını iki gruba ayırır: UVA ve UVB. Her ikisi de, cilt kanserine yol açabilecek türden DNA hasarına neden olur, ancak özellikle UVA, ciltteki doğal kolajeni parçalayarak erken yaşlanma belirtileri gibi ikincil bir soruna daha neden olabilir. Ve kolajen, cildin destek yapısıdır.
Destek yapısı olmadığında cilt kırışık, incelir, zayıflar ve kağıt benzeri bir görünüm alır. Dolayısıyla, hiçbir yaşlanma karşıtı ürün, cildin yaşlanmasını güneş kremi kullanmak kadar yavaşlatmaz. Bu nedenle, güneş hasarını ve erken yaşlanmayı önlemek için, açık ve koyu tenli herkesin, yıl boyunca geniş spektrumlu bir güneş kremi kullanması önemlidir.
Koyu tenli kişiler de güneş kremi kullanmalı mı?
Açık tenli insanlar, güneşten korunmanın kendileri için en iyisi olduğunun genellikle farkındadır. Ancak, buğday tenli ve esmer kişiler, aynı önlemleri almak konusunda yeterince başarılı değil. Hatta pek çok kişi, koyu ten rengine güvenerek güneşe çıktığında güneş kremi kullanmaya ihtiyaç duymuyor.
Dermatologlar, herhangi bir bronzluğun cildin genetik koduna zarar verdiği konusunda hemfikir. Sonuçta, bu hasar, yaşlanma ve cilt kanserine yol açabilen bir hasardır. Ve bu, tüm ten renkleri için geçerlidir.
Daha koyu tonlu bir cilde veya kolay bronzlaşan bir cilde sahip olmak, bronzlaşmanın uygun olduğu anlamına gelmez ve hala cildinize zarar verir. Koyu cilt renginde fazladan olan melanin bir miktar daha koruma sağlasa da, UV ışınlarının zararlarını tamamen engellemez. Daha koyu tenli kişilerde de cilt kanseri gelişebilir ve tekrarlanan güneş maruziyetinin neden olduğu fotoyaşlanma ile karşılaşabilir.
Güneş yanığı olmadığında bronzlaşmak güvenli midir?
Herhangi bir bronzluk, sizi gelecekte cilt problemlerine hazırlıyor olabilir. Akut güneş yanıkları ağrılıdır ve melonom riskini arttırır. Bronzlaşmak, erken yaşlanmaya neden olabilir ve sizi cilt kanserine daha yatkın hale getirebilir. Ancak sorun şu ki, özellikle gençlik yıllarında insanlar, gelecekteki bu riskleri görmezden gelir. Çünkü, sonuçların görülmesi yıllar alabilir.
Burada anlaşılması gereken en önemli şey, herhangi bir bronzluğun cildiniz için sağlıksız olduğudur. Bronzlaşmak için hiçbir sağlık nedeni yoktur.
Bronzlaşmayı sevenler ne yapmalı?
İyi görünmek için gerçekten bronzlaşmaya ihtiyacınız olup olmadığını yeniden düşünün. Çünkü, bugün o tatlı ışıltı, yarının kırışık, mat ve daha da kötüsü cilt kanseri olabilir. Amacınız güneş yanıklarını önlemekse, aşağıdaki önlemleri alabilirsiniz:
Güneşin en yoğun olduğu saatlerde güneşten kaçının
En az 30 SPF sunan ve hem UVA hem de UVB koruması olan bir güneş kremi tercih edin.
En az 2 saatte bir, terledikten, denize girip çıktıktan veya havluyla kurulandıktan sonra güneş kremini tekrar uygulayın.
Uzun kollu ince kıyafetler, geniş kenarlı şapkalar, güneş gözlüğü gibi koruyucu aksesuar ve kıyafetler tercih edin.
Zararlı UV ışınları kullanan solaryumlardan kaçının.
Mümkün olduğunca gölgede durun.
Bu önlemler, en çok birlikte uygulandığında etkilidir. Ve özellikle, çocuklar ve açık tenli kişiler için önemlidir. Ayrıca, kış günlerinde bile yanabileceğinizi unutmayın ve güneş kremini dört mevsim uygulamayı sürdürün. Cildinizi şüpheli benler açısından ara sıra inceleyin ve yılda bir kez kontrol için bir dermatoloğa görünün.
Kaynaklar
The problem with tanning (and the myth of the base tan) https://www.health.harvard.edu/blog/problem-tanning-myth-base-tan-2017041211528
Is there such a thing as a safe suntan? https://www.cancercenter.com/community/blog/2017/06/is-there-such-a-thing-as-a-safe-suntan
Your Summer ‘Base Tan’ Is Wrecking Your Skin https://www.livescience.com/62670-is-any-tanning-safe.html
7 Common Tanning and Sun Exposure Myths, Busted https://www.healthline.com/health-news/base-tan-debunk