Kepeklenme Neden Olur?
Kepek Nedir?
Kepek, minik deri parçalarının ortaya çıkmasına neden olan bir kafa derisi sorunudur. Genellikle kaşıntı eşlik eder. Tam neden bilinmemektedir, ancak çeşitli faktörler riski artırmaktadır. Hijyen sorunları ile alakası yoktur, ancak bir kişinin saçlarını sık sık yıkaması veya taramaması ile ilgili olabilir. Kepek, utanç verici olabilir ve tedavi etmek bazen zor olsa da çıkış yolları mevcuttur.
Risk faktörleri, genetik yatkınlık ile birlikte, belirli bir cilt tipine veya tıbbi sorunlara sahip olmayı ve uygun olmayan saç ürünlerinin kullanılmasını içerir.
Reçetesiz çeşitli tedaviler mevcuttur, ancak daha ciddi vakalar bir dermatolog tarafından görülmelidir.
Kepek veya Kepeklenme Neden Olur?
Kepeğin kesin nedenleri bilinmemektedir. Bir teori, sıklıkla ergenlik döneminde başladığı için hormon üretimiyle bağlantılı olmasıdır. Aşağıda verilen faktörler, kepeklenme ile bağlantılıdır:
Seboreik dermatit
Seboreik dermatiti olan insanların cildi tahriş olmaya müsaittir, cilt yağlanması ve kepeklenme olasılığı daha yüksektir. Seboreik dermatit, kulakların arkaları, boyun, kaşlar ve burnun kenarları dahil olmak üzere cildin birçok alanını etkiler. Cilt kırmızı, yağlı ve beyaz veya sarı pullarla kaplanır. Seboreik dermatit, normalde saç derisinde yaşayan ve saç köklerinin salgıladığı yağları besleyen bir mantar olan Malassezia ile yakından bağlantılıdır. Bu genellikle bir soruna neden olmaz, ancak bazı kişilerde sıcak ortamlar ve stres bu fırsatçı mantarın aktif hale gelmesine neden olarak, seboreik dermatit lezyonlarına neden olur.
Saçları yeterince taramamak
Saçlarınızı düzenli olarak taramak veya fırçalamak kepek riskini azaltır, çünkü derinin normal oranda ve şekilde dökülmesine yardımcı olur.
Maya
Mayaya duyarlı insanlarda kepeklenme biraz daha yüksektir, bu yüzden maya bu durumda bir rol oynayabilir. Kepek kış aylarında daha kötüdür ve havalar daha sıcak olduğunda daha katlanılabilirdir. Bunun nedeni güneşten gelen ultraviyole-A (UVA) ışığının mayaya karşı koyabilmesidir.
Kuru cilt
Kuru ciltleri olan kişilerin kepeklenme yaşama olasılığı daha yüksektir. Aşırı sıcak odalar ile birlikte soğuk kış havası, yaygın bir nedendir. Kuru deriden kaynaklanan kepeklenme, daha az yağlı döküntüler içerir.
Şampuan ve cilt bakım ürünleri
Bazı saç bakım ürünleri kafa derisinin kızarmasını, kaşınmasını ve pul pul dökülmesini tetikleyebilir. Sık sık şampuanlama saç derisini tahriş edebileceği için kepeklenmeye neden olabilir.
Belirli cilt sorunları
Sedef hastalığı, egzama ve diğer bazı cilt rahatsızlıkları olan kişilerin kepeklenme oranları diğerlerine göre daha yüksektir. Mantar enfeksiyonu olan tinea capitis de kepeklenmeye neden olabilir.
Tıbbi sorunlar
Parkinson hastalığı ve diğer bazı nörolojik hastalıkları olan yetişkinler kepek ve seboreik dermatite daha yatkındır. Bir çalışma, HİV’li kişilerin yüzde 30 ila yüzde 83’ünün seboreik dermatite sahip olduğunu, buna karşılık seboreik dermatitin genel popülasyonda yüzde 3 ila yüzde 5 arasında olduğunu bulmuştur. Kalp krizi veya felçten kurtulan ve zayıf bağışıklık sistemi olan hastalar da kepeklenmeye daha yatkın olabilir.
Diyet
Çinko, B vitaminleri ve bazı yağ türleri içeren gıdaların yeterli miktarda tüketilmemesi riski artırabilir.
Zihinsel stres
Stres ve birçok cilt problemi arasında bir bağlantı bulunmaktadır.
Yaş
Kepek hayat boyu olabilse de ergenlikten orta yaşlara kadar meydana gelme sıklığı daha fazladır. Erkekleri, muhtemelen hormonlarla ilgili nedenlerden dolayı kadınlardan daha fazla etkiler.
Komplikasyonları Nelerdir?
Kepek ile herhangi bir komplikasyon nadiren görülür. Bununla birlikte, bazen kepek daha ciddi bir tıbbi sorunun belirtisi olabilir. Aşağıdaki durumlarda tıbbi yardım alın:
Kızarıklık, hassasiyet veya şişlik gibi enfeksiyon belirtileri varsa
Kepek çok şiddetliyse ya da evde tedaviden sonra devam ederse
Egzama, sedef hastalığı veya başka bir cilt sorunu belirtileri varsa, kafa derisi çok kaşıntılıdır.
Komplikasyonlar kepeklenmede seyrek olmakla birlikte, tedavilerin herhangi birinden de kaynaklanabilir. Bir şampuan veya saç derisi tedavisi tahrişe neden oluyorsa, kişi bunu kullanmayı bırakmalı ve doktorundan başka bir öneride bulunmasını istemelidir. Örneğin, HIV veya AIDS nedeniyle zayıflamış bir bağışıklık sistemi olan bir kişi, doktorlarına kepeklenme hakkında danışmalıdır.
Bebeklerde Kepeklenme
Yeni doğan veya küçük bebekler genellikle beşik döküntüsü olarak bilinen bir kepeklenme sorunu yaşarlar. Saçlı deride sarı, yağlı ve pullu yamalar olacaktır. Genellikle doğumdan sonraki ilk 2 ay içinde ortaya çıkar ve birkaç hafta veya ay sürer. Bebek şampuanı ile nazikçe yıkamak ve bebek yağı uygulamak, pullanmaların birikmesini önleyebilir.
Ciltte çatlama veya enfeksiyon belirtileri varsa, kaşıntı, şişme veya kanama olursa veya vücudun diğer bölgelerine yayılıyorsa, mutlaka doktora götürülmesi gerekir.