Güneşin Cildimize Uzun Vadeli Sonuçları

Küçük dozlarda güneş, ruh halini iyileştirmek ve D vitamini seviyelerini arttırmak için faydalıdır. Ancak, güçlü maruziyet, kısa ve uzun vadeli zararlara neden olur. Güneş ışınlarına maruz kalmak kısa vadede: güneş yanığı, güneş alerjisi, cilt eşitsizliği, sivilce gibi sonuçlara neden olur. Uzun vadede ise erken cilt yaşlanmasına ve cilt kanserine neden olabilir.

Güneş ışınlarına maruz kalmanın kısa ve uzun vadeli zararlarından kaçınmak için, her mevsim güneş koruyucu kullanmak ve güneşin en tepede olduğu zamanlarda gölgede durmak gibi akıllıca alışkanlıklar edinin. Benlerinizi ve cildinizi düzenli olarak kontrol edin, çünkü erken teşhis, cilt kanserinin başarılı tedavisinin anahtarıdır!

Peki, güneşin faydalarından nasıl yararlanılır? Güneş hasarının bir sonucu olan güneş yanıkları nasıl oluşur? Güneş hasarının uzun vadeli etkileri ve riskleri nelerdir ve nasıl korunulur? Güneş korumasının kuralları nelerdir?

Küçük dozlarda güneşin faydaları

Güneş, yaşam için gereklidir. Küçük dozlarda ve doğru şekilde alındığında:

Ruh halini iyileştirir ve depresyon için doğal bir ilaç olabilir
D vitamini sentezi için hayati bir öneme sahiptir. Bu etkisinden yararlanmak için, sadece el ve ayaklaeın bile her gün 15 dakika güneşe maruz kalması yeterlidir.
Ancak güçlü dozlarda maruziyet; güneş yanıkları, güneş alerjisi, sivilce, cilt yaşlanması ve cilt kanserine kadar değişen etkilere neden olabilir.

Güneş yanığı ne anlama geliyor?

Güneş yanığı, güneşin UV ışınlarının yaydığı radyasyonun, hücrelerinizde neden olduğu hasara bağlı olarak oluşur. Güneş ışınları cildiniz tarafından emildiğinde, hücrelerinizin içindeki DNA’nıza zarar verir. Bu reaksiyona neden olan proteinlerin üretilmesi 6 saate kadar sürebilir. Bu nedenle, bazen güneş yanığının oluştuğunu ancak dışarı çıktıktan saatler sonra fark edebilirsiniz.

Güneş ışınlarının DNA’nıza verdiği hasar şiddetli olduğunda, bazı cilt hücreleri yok olur. Bu nedenle, soyulmaya başlarlar. Vücudunuz, DNA’yı güneş hasarından onaran sistemlere sahiptir. Ancak, hasar miktarı arttıkça, onarma şansı da o kadar azalmaktadır. Onarılmayan cilt hücreleri, sonunda cilt kanserine yol açabilir.

Güneş hasarının uzun vadeli sonuçları

Güneş hasarının kısa ve uzun vadeli sonuçları vardır. Hemen görünür bir hasar belirtisi, vücudunuzda meydana gelen güneş yanıklarıdır. Daha şiddetli durumlarda, yanıklara eşlik eden kabarcıklar, mide bulantısı ve hatta baş dönmesi görülebilir.

Güneş koruyucu olmadan güneşe maruz kalmanın daha uzun vadeli ve daha ciddi sonuçları da vardır. İlk sırada, kuru ve donuk cilt tonu gelmektedir. Çünkü, güneş yağ asitlerini tüketerek cildinizin zamanla kuru hissetmesine ve görünmesine neden olabilir. Ayrıca, cildin yenilenme hızı yavaşlar ve bu da ölü cilt hücrelerinin birikmesine yol açar. İnatçı cilt lekeleri ile de karşılaşabilirsiniz.

Güneş hasarı, ciltteki kolajeni de etkiler. Cildin sıkılığı ve parlaklığı için hayati bir önem taşıyan bu proteinin azalması, cildin sıkılığını ve elastikiyetini kaybetmesine neden olur. Bu da, ince çizgi ve kırışıklık gibi erken yaşlanma belirtileri ile sonuçlanır.

Güneş hasarının etkileri genellikle estetik endişeler olsa da, cilt kanserine neden olduğunda, sağlığınız için ciddi bir tehdide dönüşebilir. Korunmasız güneşe maruz kalmanın tekrarlanması, cilt kanseri türlerinin riskini arttırır. Bu nedenle, güneşten korunmak daima önemlidir.

Güneş hasarı ve erken yaşlanma

“Foto yaşlanma” olarak da bilinen erken yaşlanma, korunmasız olarak güneşe maruz kalmanın en belirgin sonucudur. Cilt daha yaşlı, donuk ve mat görünür ve ciltte koyu lekeler fark edilmeye başlayabilirsiniz.

Erken yaşlanma belirtilerinin nedeni her zaman net olmasa da, güneşe korunmasız olarak maruz kalmak, cildinizdeki kolajen ve elastini parçalayarak kırışıklıklara neden olur. Saatlerce bronzlaşmak ve sık sık güneş yanıkları ile karşılaşmak, cildinizin kalıcı olarak koyulaşmasına, koyu renkli cilt lekelerine de yol açabilir.

Erken yaşlanma belirtileri ortaya çıktığında, bir dermatolog ihtiyaçlarınıza göre en doğru tedavi planını geliştirebilir. Tedavi seçenekleri arasında kimyasal peeling, dermal dolgu tedavileri, mezoterapi tedavileri, lazer tedavileri gibi yöntemler yer alabilir.

Güneş hasarı ve cilt kanseri

Güneş hasarı ve uzun vadeli etkileri düşünüldüğünde, yaşlanma belki de ilk akla gelen etkisidir. Fakat en önemli etkisi aslında cilt kanserleridir.

Güneşe bağlı cilt hasarı; erken yaşlanma ile birlikte kanser öncesi lezyonlara ve potansiyel olarak cilt kanserine neden olur. Üç temel cilt kanseri türü vardır:

Bazal Hücreli Karsinom

En sık teşhis edilen cilt kanseri türüdür. Genellikle yüz bölgesinde, dudaklarda, kulaklarda ve özellikle burunda, güneşe aşırı maruz kalan bölgelerde görülür. Nadiren diğer organlara yayılır ve ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir.

Kırmızı, pembe veya beyaz parlak bir yumru gibi başlayabilir ya da açık bir yarası olabilir. Ancak, bu yara iyileşmez.

Skuamöz Hücreli Karsinom

İkinci en yaygın cilt kanseri türüdür. Bazal hücreli karsinomdan farklı olarak, daha agresiftir ve vücudun diğer bölgelerine yayılabilir. Hatta, ölüme neden olabilir. Erken teşhis edildiğinde, başarı oranı yüzde 95’in üzerindedir.

Melanom

Üç temel cilt kanserinden en ölümcül olanıdır. Ancak, erken teşhis edildiğinde tedavisi en kolay kanser türlerinden biridir. Görülme sıklığı, diğer kanserlerden daha hızlı bir oranda artmaktadır.18 yaşına gelene kadar güneş yanıkları ile karşılaşmak, melanom geliştirme riskinizi arttırır.

Güneşlenmenin kuralları nelerdir?

Açık hava aktivitelerinizi güneşin tepede olmadığı saatler ile sınırlayın.
Güneş koruma faktörü 30 veya daha yüksek olan iyi bir güneş kremi uygulayın.
Yüzdükten veya aşırı terledikten sonra, her 2 saatte bir kremi tekrarlayın.
Geniş kenarlı şapka ve güneş gözlüğü kullanın.
Mümkün olduğunca gölgede durun ve sıcak havalarda her zaman bol su için.
Bazı ilaçlar, güneş yanığı riskini arttırabilir. Bu nedenle, herhangi bir ilaç alıyorsanız, bu konuda doktorunuza danışın.
Daima solaryuma girmekten kaçının.

Kaynaklar

WHY SUNSCREEN MATTERS: THE SHORT – AND LONG -TERM EFFECTS OF SUN EXPOSURE https://www.laroche-posay.sg/article/why-sunscreen-matters-the-short-and-long-term-effects-of-sun-exposure

What are the long-term effects of sun damage? http://www.dirco.gov.za/spousal/healthtipsa.pdf

Effects of Sun Exposure https://familydoctor.org/effects-early-sun-exposure/

The Risks of Tanning https://www.fda.gov/radiation-emitting-products/tanning/risks-tanning