Güneş ve Cildimiz
Güneş ışınları insana kendisini iyi hissettiriyor. Bronzlaşmak için yıl boyunca yazı bekliyoruz. Ancak yüzümüzdeki kırışıklıkların ve lekelerin çoğu için güneş ışınları suçludur. Şöyle düşünün: Cildini güneşten koruyan 40 yaşında bir kadının cildi, 30 yaşındadır. Genellikle parlak bir cilt sağlıklı gibi gelir, ancak güneşlenmek ile elde edilen bronz ten rengi yaşlanmanın etkilerini hızlandırır ve cilt kanseri riskini artırır.
Güneş ışınları, yaşlanmanın normal bir parçası olduğunu düşündüğünüz cilt değişikliklerinin çoğundan sorumludur. Zamanla, güneşten gelen ultraviyole (UV) ışını, deride elastin adı verilen liflere zarar verir. Bu lifler parçalandığında, cilt sarkmaya başlar, gerilir ve gerildikten sonra tekrar yerine geri dönme yeteneğini kaybeder. Cilt aynı zamanda daha kolay çürür ve daha kolay yaralanır, Güneşn kümülatif dediğimiz birikici etkilerinden dolayı, gençken cildiniz güneş hasarı belirtileri göstermezken, yaş ilerlediğinde birşeyler değişmeye başlar.
Güneş, Cildinizi Nasıl Değiştirir?
Güneşe aşırı maruz kalmanın sonuçları:
- · Cildin bağışıklık fonksiyonundaki azalmaya bağlı olarak kanser öncesi (aktinik keratoz) ve kanserli (bazal hücreli karsinom, skuamöz hücreli karsinom ve melanom) cilt lezyonları
- · İyi huylu tümörler
- · İnce ve kalın kırışıklıklar
- · Çillenme
- · Ciltte açık ve koyu renkli bölgeler
- · Solgunluk
- · Telanjiektazi(cilt altındaki küçük kan damarlarının genişlemesi)
- · Elastosis(elastik ve kolajen dokunun tahribatı, çizgilere, kırışıklıklara ve cilt sarkmasına neden olur)
Cilt Kanserine Neden Olan Nedir?
Cilt kanseri, en yaygın kanser şekillerinden biridir ve vaka sayısı artmaya devam etmektedir. Anormalleşen cilt hücrelerinin kontrolsüz büyümesi gibi düşünebilirsiniz. Bu hızlı büyüme, iyi huylu (kansersiz, benign) veya kötü huylu (kanserli, malign) tümör oluşumu ile sonuçlanır.
Üç ana deri kanseri türü vardır: Bazal hücreli karsinom, skuamöz hücreli karsinom ve melanom. Bazal hücre ve skuamöz hücreli kanserler daha sorunsuz sayılabilir ve tüm cilt kanserlerinin yüzde 95’ini oluşturur. Ayrıca melanom olmayan deri kanserleri, erken teşhis edildiklerinde yüksek oranda tedavi edilebilir. Melanosit adı verilen anormal cilt pigmenti hücrelerinden oluşan melanom, en ciddi cilt kanseri formudur ve tüm cilt kanseri ölümlerinin yüzde 75’inden sorumludur. Tedavi edilmediği takdirde, diğer organlara yayılabilir ve kontrol etmek zordur.
Güneşten gelen ultraviyole (UV) ışınları, cilt kanserinin bir numaralı nedenidir, ancak solaryum ışınları da aynı derecede zararlıdır. Kış aylarında güneş ışığına maruz kalmak, yaz mevsiminde maruz kalmayla aynı riski taşımasa da yıllar içerisinde güneş ışınlarının birikici etkilerinden dolayı kış ayında alınan uv mazuriyeti de uzun dönemde zararlı etkilere yol açar
Düzenli olarak güneşe maruz kalmak temel olarak bazal hücre ve skuamöz hücreli deri kanserine neden olurken, genellikle 18 yaşından önce şiddetli güneş yanıkları atakları melanom gelişme riskini artırabilir. Diğer daha az yaygın nedenler, tekrarlanan X ışını maruziyeti ve mesleki sebeplerden belirli kimyasallara maruz kalmaktır.
Kimler Cilt Kanseri için Risk Altındadır?
Herhangi biri cilt kanserine yakalanabilir ancak, açık tenliler, çilliler ve açık renk gözleri olan sarışın veya kızıl saçlılar daha büyük tehdit altındadır. Daha koyu tenli bireyler için risk önemli ölçüde düşük olmasına rağmen, her tür cilt kanserine onlar da duyarlıdır.
Cilt tipinin ve renginin yanı sıra, diğer risk faktörleri arasında, ailede kanser öyküsü veya kişisel cilt kanseri geçmişi, açık havada bir işte çalışmak ve güneşli bir iklimde yaşamak sayılabilir. Şiddetli güneş yanıkları ve 30’dan fazla düzensiz şekilli ve büyük benlerin olması melanoma özgü risk faktörleridir.
Güneş Işığı Cildimiz İçin Gereklidir
Güneş ışığı ve serotonin
Güneş ışınlarının fazlası cildinize zararlı olsa da, doğru dengede birçok avantaj sağlayabilir. Güneş ışığı, beyninizde hormonların salgılanmasını tetikler. Güneş ışığına maruz kalmanın beynin serotonin denilen bir hormon salınımını artırdığı düşünülmektedir. Bu, ruh halini iyileştirebilir ve bir kişinin sakin ve odaklanmış hissetmesine yardımcı olabilir. Geceleri karanlık olması, beyni melatonin denilen başka bir hormon salgılaması için tetikler. Bu hormon, kişinin uykulu hissetmesine yardımcı olur.
Yeterli seviyede güneş ışığına maruz kalmayan bir kişinin serotonin seviyeleri düşük olabilir. Düşük serotonin seviyeleri, mevsimsel duygu bozukluğu riskinin artmasıyla ilişkilidir. Bu, değişen mevsimler tarafından tetiklenen bir depresyon şeklidir.
Güçlü Kemikler Oluşturmak İçin Önemlidir
Güneş ışınlarındaki ultraviyole-B radyasyonuna maruz kalmak, bir kişinin cildinin D vitamini oluşturmasını sağlar
Güneş sayesinde yapılan D vitamini kemik sağlığında büyük rol oynar. Düşük D vitamini seviyeleri çocuklarda raşitizm ve osteoporoz gibi kemik erimesi hastalıkları ile ilişkilendirilmiştir.