Güçlü ve Sağlıklı Saçlar İçin Beslenmenin Önemi
Sağlıklı beslenmek, vitamin ve mineral almak demektir. Yedikleriniz, sadece vücudunuzu değil; saçlarınızı, cildinizi ve tırnaklarınızı da etkiler. Yetersiz beslenmek, saç dökülmesine, saç incelmesine ve kalitesinin bozulmasına, dermatit vb. sorunlara neden olabilirken; dengeli beslenmek, saçlarınızın daha gür ve parlak gözükmesini sağlar.
Yaş, genetik ve hormon gibi faktörler saç uzamasını etkilerken, optimal besin alımı önemlidir. Herhangi bir besin eksikliğiniz varsa, saçlarınız bir noktada mutlaka alarm verecektir. O halde gelin, besinlerle birlikte aldığımız vitaminlere ve saçlarımız için önemine birlikte bakalım.
A Vitamini
Tüm hücrelerin, gelişmesi için A vitamini gereklidir. Saç, insan vücudunda en hızlı büyüyen dokuları içerir. A vitamini, ayrıca cilt bezlerinin sebum adı verilen yağlı bir madde oluşturmasına yardımcı olur. Sebum saç derisini nemlendirir ve saçı sağlıklı tutar.
A vitamini bakımından yetersiz beslenme, saç dökülmesi de dahil olmak üzere çeşitli sorunlara yol açabilir. Yeterli A vitamini almak önemli olsa da, çok fazlası tehlikeli olabilir. Çalışmalar, aşırı dozda A vitamininin saç dökülmesine de katkıda bulunduğunu göstermektedir.
Tatlı patates, havuç, kabak, ıspanak ve lahana, A vitamini haline dönüşen betakaroten bakımından yüksektir. A vitamini ayrıca süt, yumurta ve yoğurt gibi hayvansal ürünlerde de bulunabilir. Morina karaciğeri yağı, özellikle iyi bir kaynaktır.
B Kompleks Vitaminleri
Saç uzaması için en iyi bilinen vitaminlerden biri, Biyotin olarak adlandırılan bir B vitamini çeşididir. Çalışmalar, insanlarda saç kaybı ile biyotin eksikliğini bağlantılı bulmuştur. Biyotin alternatif bir saç dökülmesi tedavisi olarak kullanılmaktadır. Ancak, biyotin eksikliği çok nadirdir, çünkü çok çeşitli gıdalarda doğal olarak bulunur.
Sağlıklı bireylerde biyotinin saç uzaması için etkili olup olmadığı hakkında veri eksikliği de vardır. Diğer B vitaminleri, kafa derisine ve saç köklerine oksijen ve besinler taşıyan kırmızı kan hücreleri oluşturmaya yardımcı olur. Bu süreçler saç sağlığı için önemlidir.
Tam tahıllar, badem, et, balık, deniz ürünleri ve koyu yeşil yapraklı sebzeler dahil olmak üzere birçok gıdadan B vitaminleri alabilirsiniz. Ek olarak, hayvansal gıdalar B12 vitamininin tek iyi kaynaklarıdır. Yani vejeteryansanız veya vegan diyetini takip ediyorsanız, B vitamini takviyesi kullanmayı düşünmelisiniz.
C Vitamini
Serbest radikal hasarı saç uzamasını engelleyebilir ve saçınızın yaşlanmasına neden olabilir. C vitamini, serbest radikallerin neden olduğu oksidatif strese karşı korunmaya yardımcı olan güçlü bir antioksidandır. Buna ek olarak, vücudunuzun kolajen olarak bilinen bir proteini oluşturmak için C vitaminine ihtiyacı vardır ve kolajen saç yapısının önemli bir parçasıdır.
C vitamini ayrıca saçların uzaması için gerekli olan demir mineralinin emilmesine yardımcı olur. Çilek, biber, guava ve narenciye meyvelerinin tamamı C vitamini kaynaklarıdır.
D Vitamini
Düşük D vitamini seviyeleri saç dökülmesi için teknik bir terim olan alopesi ile bağlantılıdır.
Çeşitli araştırmalar ayrıca, D vitamininin yeni foliküller oluşturmaya yardımcı olabileceğini de göstermektedir.
Foliküller, kafa derisindeki küçük gözeneklerdir ve yeni saçların uzamasını sağlar.
Vitamin D’nin saç üretiminde rol oynadığı düşünülmektedir, ancak çoğu araştırma D vitamini reseptörlerine odaklanmaktadır. Vitamin D’nin saç büyümesindeki gerçek rolü bilinmemektedir. Vücudunuz güneş ışınlarıyla doğrudan temas ederek D vitamini üretir. D vitamininin iyi besin kaynakları arasında yağlı balık, morina karaciğeri yağı, bazı mantarlar ve zenginleştirilmiş gıdalar bulunur. D vitamini seviyelerini güneşe maruz kalarak artırabilirsiniz.
E Vitamini
C vitamini gibi, E vitamini de oksidatif stresi önleyebilen bir antioksidandır. Bir çalışmada, saç dökülmesi olan kişiler 8 ay boyunca E vitamini takviyesi aldıktan sonra saçlarda 4.5’lik bir artış yaşamış, plasebo grubu ise sadece % 0.1’lik bir artış göstermiştir. Ayçiçeği tohumu, badem, ıspanak ve avokado, iyi birer E vitamini kaynaklarıdır.
Demir
Demir, kırmızı kan hücrelerinin hücrelere oksijen taşımasına yardımcı olur. Bu saç uzaması da dahil olmak üzere birçok vücut fonksiyonları için önemli bir mineraldir. Anemiye neden olan demir eksikliği, saç dökülmesinin ana nedenidir. Özellikle kadınlarda yaygındır. Demir bakımından yüksek gıdalar istiridye, yumurta, kırmızı et, ıspanak ve mercimektir.
Çinko
Çinko saç dokusunun büyümesinde ve tamirinde önemli bir rol oynar. Ayrıca yağ bezlerinin ve foliküllerin düzgün çalışmasına yardımcı olur. Saç kaybı, çinko eksikliğinin yaygın bir belirtisidir. Çalışmalar çinko takviyelerinin çinko eksikliğinden kaynaklanan saç kaybını azalttığını göstermektedir.
Bununla birlikte, çok yüksek dozda çinko, saç dökülmesine de katkıda bulunabilir. Bu nedenle çinkoyu yiyeceklerden almak daha iyi olabilir. Çinko içeren yiyecekler arasında istiridye, sığır eti, ıspanak, buğday tohumu, kabak çekirdeği ve mercimek bulunur.
Protein
Saç neredeyse tamamen proteinden yapılır. Saç uzaması için yeterince protein tüketmek önemlidir. Hayvan çalışmaları, protein eksikliğinin saç gelişimini azaltabileceğini ve hatta saç kaybına neden olabileceğini göstermektedir. Bununla birlikte, gerçek protein eksikliği Batı ülkelerinde oldukça nadirdir.
Saç Sağlığı İçin Beslenmenin Yanı Sıra Takviye de Alınmalı mı?
Besinler, saç sağlığı için ihtiyacınız olan vitaminlerin en iyi kaynağıdır. Ancak, diyetinizde yeterli miktarda alamadığınız takdirde, takviyeler yardımcı olabilir. Araştırmalara göre, takviyeler zaten besin eksikliği olan bireylerde en iyi şekilde çalışmaktadır.
Ayrıca, eksiklik olmaması halinde yüksek dozda vitamin ve mineral almak zararlı olabilir. Yani bir eksikliğiniz olup olmadığını belirlemek için dermatoloğunuza danışmalısınız. Günün sonunda, bu besin maddelerini elde etmenin en iyi yolu, bol miktarda besleyiciliği yoğun gıda içeren dengeli ve gerçek gıda bazlı bir diyet uygulamaktır.