Bahçet Hastalığı Nedir, Belirtileri Nelerdir?

Behçet sendromu olarak da adlandırılır ve vücudunuzda kan damarı iltihaplanmasına neden olan nadir bir hastalıktır. Hastalık, ilk başta alakasız görünebilen çok sayıda belirti ve semptoma yol açabilir. Ağız yaraları, göz iltihaplanması, deri lezyonları ve genital yaralar görülebilir. Behçet hastalığının etkileri kişiden kişiye değişir ve kendiliğinden yok olabilir. Behçet hastalığının belirtilerini ve semptomlarını azaltmak ve körlük gibi ciddi komplikasyonları önlemek için doğru tanı ve tedavi önemlidir.

Belirtileri Nelerdir?

Belirtileri kişiden kişiye değişir ve vücudunuzun hangi bölgesinin etkilendiği ile ilgilidir. Kendi kendine kaybolabilir ve tekrarlayabileceği gibi zamanla daha az şiddetli olabilir.

Behçet hastalığının yaygın olarak etkilediği alanlar aşağıdadır:

Ağız: Aft benzeri ağrılı ağız yaraları, Behçet hastalığının en sık görülen belirtisidir. Ağızda hızlıca ağrılı ülsere dönüşen yuvarlak lezyonlar olarak başlar. Yaralar genellikle bir ila üç haftada iyileşir, ancak tekrar edebilir.
Cilt: Cilt sorunları değişebilir. Bazı insanların vücutlarında sivilce benzeri yaralar gelişebilir. Diğer kişiler, özellikle alt bacaklarda, ciltlerinde kırmızı, kabarık ve hassas nodüller geliştirebilir.
Üreme organları: Behçet hastalığı olan kişilerin cinsel organlarında yaralar gelişebilir. Kırmızı, açık yaralar genellikle skrotum veya vulvada ortaya çıkar. Yaralar genellikle ağrılıdır ve yara izi bırakabilir.
Gözler: Göz iltihabına neden olabilir, üveit denilen bir durumdur. Üveit, bir veya iki gözde kızarıklık, ağrı ve bulanık görüşe neden olur. Behçet hastalığı olan kişilerde, durum gelip gidebilir.
Eklemler: Eklem şişmesi ve ağrı, çoğu zaman Behçet hastalığı olan kişilerde dizleri etkiler. Ayak bilekleri, dirsekler veya bileklerde de görülebilir. Belirti ve semptomlar bir ila üç hafta sürebilir ve kendi başlarına gidebilir.
Dolaşım sistemi: Kan damarlarındaki (damarlar ve atardamarlar) iltihaplanma, bir kan pıhtısı meydana geldiğinde kol veya bacaklarda kızarıklık, ağrı ve şişmeye neden olabilir. Büyük arterlerdeki iltihaplanma, anevrizmalar ve damarın daralması veya tıkanması gibi komplikasyonlara neden olabilir.
Sindirim sistemi: Karın ağrısı, ishal ve kanama dahil olmak üzere sindirim sistemini etkileyen çeşitli belirtilere ve semptomlara neden olabilir.
Beyin: Beyin ve sinir sisteminde; baş ağrısı, ateş, dengesizlik veya felce yol açan iltihaba neden olabilir.

Ne Zaman Doktora Görünmelisiniz?

Behçet hastalığına işaret edebilecek herhangi bir belirti ve bulgu fark ederseniz, doktorunuzdan randevu alın. Behçet hastalığı teşhisi konulduysa ve yeni belirtiler fark ederseniz doktorunuza başvurun.

Nedenleri Nelerdir?

Behçet hastalığının sebebi tam olarak bilinmese de otoimmün bir bozukluk olduğu düşünülmektedir. Otoimmün hastalık tabiri, vücudun bağışıklık sisteminin yanlışlıkla kendi sağlıklı hücrelerine saldırması anlamına gelir. Genetik ve çevresel faktörlerin de bir rol oynaması muhtemeldir. Birkaç genin hastalık ile ilişkili olduğu bulunmuştur. Bazı araştırmacılar, bir virüsün veya bakterinin, Behçet’e karşı duyarlı genleri olan insanlarda, Behçet hastalığını tetikleyebildiğine inanmaktadır.

Risk Faktörleri Nelerdir?

Behçet sendromu riskini artırabilecek faktörler şunlardır:

• Yaş: 20’li ve 30’lu yaşlardaki erkekleri ve kadınları sık sık etkiler, ancak çocuklar ve yaşlı yetişkinler de durum gelişebilir.
• Yaşanılan bölge: Türkiye, İran, Japonya ve Çin dahil olmak üzere Orta Doğu ve Uzak Doğu ülkelerinden gelen insanların, Behçet geliştirmesi daha olasıdır.
• Cinsiyet: Behçet hastalığı hem erkeklerde hem de kadınlarda görülürken, hastalık genellikle erkeklerde daha şiddetlidir.
• Genler: Belli genlere sahip olmak, gelişme riskini artırabilir.

Komplikasyonlar Nelerdir?

Komplikasyonlar, belirtilere ve semptomlara bağlıdır. Örneğin, tedavi edilmemiş üveit, görme azalmasına ve hatta körlüğe yol açabilir. Behçet hastalığına dair göz bulguları ve semptomları olan kişiler düzenli olarak bir göz doktoruna görünmelidir çünkü tedavi bu komplikasyonun önlenmesine yardımcı olabilir.

Teşhis

Behçet hastalığınızın olup olmadığını kesin olarak belirleyebilecek bir test yoktur. Bunun yerine, doktorunuz hastalığı teşhis etmek için öncelikle belirti ve semptomlarınızı inceler. Diğer ihtimalleri ortadan kaldırmak için kan tahlili veya başka laboratuvar testleri yapabilir.

Tanı koymak için kriterler oluşturulmuştur, ancak bunlar hastalığın teşhisi için her zaman gerekli değildir. Tanı için doktorunuz başka faktörler kullanabilir. Sınıflandırma kriterleri şunları gerektirir:

• Ağız yaraları: Behçet’te hemen hemen herkes bir noktada ağız yaraları yaşayacağı için, bu belirti teşhis için gereklidir. Tanı koymak için 12 ayda en az üç kez tekrarlayan ağız yaraları olması gerekir. Ek olarak, Behçet hastalığı teşhisi için en az iki ek belirtiye sahip olmanız gerekir.
• Genital yaralar: Tekrarlayan yaralar Behçet hastalığını işaret edebilir.
• Göz problemleri: Bir göz doktoru, gözlerdeki iltihap belirtilerini tanımlayabilir.
• Cilt yaraları: Çeşitli döküntüler veya akne benzeri yaralara neden olabilir.
• Pozitif paterji testi: Paterji testinde doktorunuz cildinize steril bir iğne sokar ve daha sonra bölgeyi bir ila iki gün sonra inceler. Paterji testi pozitif ise, iğnenin batırıldığı deri bölgesinde küçük bir sivilcelenme oluşur. Bu bağışıklık sisteminizin küçük bir yaralanmaya aşırı tepki verdiğini gösterir.

Tedavisi Nedir?

Tedavisi etkilenen bölgeye yöneliktir. Sadece aft ve genital yara varsa ve tablo ağır değil ise sadece topikal tedaviler yeterli olacaktir. Fakat bu lezyonlar çok sık çıkıyorsa, ağrılı ve iz bırakma potansiyelinde ise, hastayı günlük yaşantısının idamesinde zor durumda bırakıyorsa sistemik tedavi gerekecektir. Diğer bulgular ilgili bölüm uzmanı tarafından değerlendirilip tedavisi ona göre planlanır.