Aşırı Terleme (Hiperhidroz) Nedir?
Hiperhidroz (Aşırı terleme) ısı veya egzersiz ile ilgili olmayan anormal derecede aşırı terlemedir. Giysilerinizi ıslatacak kadar çok terleyebilirsiniz ya da ellerinizden ter damlar. Normal günlük aktiviteyi bozmanın yanı sıra, bu tür aşırı terleme, sosyal kaygıya ve utanmaya neden olabilir.
Hiperhidroz tedavisine genellikle reçeteli antiperspirantlarla başlanır. Antiperspirantlar yardımcı olmazsa, farklı ilaçlar ve terapiler denemeniz gerekebilir. Şiddetli vakalarda, doktorunuz ter bezlerini almak veya aşırı terlemeden sorumlu sinirleri kesmek için ameliyat önerebilir. Bazen altta yatan bir neden bulunabilir ve tedavi edilebilir.
Belirtileri Nelerdir?
Çoğu insan, egzersiz yaparken veya çok aktifken, sıcak bir ortamda ya da endişeli ve stres altındayken terler. Hiperhidroz ile yaşanan aşırı terleme, bu normal terlemeyi aşmaktadır. Genellikle elleri, ayakları, koltuk altlarını veya yüzü etkileyen hiperhidroz tipi, haftada en az bir kez gerçekleşir. Ve terleme genellikle vücudun her iki tarafında da ortaya çıkar.
Ne zaman doktora görünmek gerekir?
Bazen aşırı terleme, ciddi bir durumun belirtisidir. Bu soruna; baş dönmesi, göğüs ağrısı veya mide bulantısı eşlik ediyorsa derhal tıbbi yardım alın. Aşağıdaki durumlarda doktora görünmeniz gerekir:
- Terleme günlük rutininizi etkiliyorsa,
- Terleme, duygusal sıkıntıya veya asosyalliğe neden oluyorsa,
- Birdenbire normalden daha fazla terlemeye başlarsanız,
- Bilinmeyen bir sebepten dolayı gece terlemeleri yaşarsınız
Nedenleri Nelerdir?
Terleme, vücudunuzun kendisini soğutma mekanizmasıdır. Vücut ısınız yükseldiğinde sinir sisteminiz ter bezlerinizi otomatik olarak tetikler. Terleme normalde (özellikle de avuç içlerinde) gergin olduğunuzda oluşur.
En yaygın hiperhidroz formu birincil hiperhidroz olarak adlandırılır. Bu tipte, ter bezlerinin sinyal vermesinden sorumlu sinirler, fiziksel aktivite veya sıcaklık artışı ile tetiklenmemiş olsalar bile, aşırı aktif hale gelirler. Stres veya sinirlilik ile problem daha da kötüleşir. Bu tip terleme, genellikle avuç içlerinizi ve ayak tabanlarınızı veya bazen yüzünüzü de etkiler ve tıbbi bir neden yoktur. Sıklıkla bir kalıtsal bileşen etkilidir çünkü bazen ailede birden fazla kişide görülür.
Aşırı terleme tıbbi bir duruma bağlı olduğunda sekonder hiperhidroz denir. Daha az görülen bir çeşididir. Vücudunuzun her yerinde terlemelere neden olma olasılığı daha yüksektir. Aşırı terlemeye neden olabilecek durumlar şunlardır:
- Diyabet
- Menopoz ile seyreden sıcak basması
- Tiroid problemleri
- Düşük kan şekeri
- Bazı kanser türleri
- Bazı romatolojik hastalıklar
- Kalp krizi
- Sinir sistemi bozuklukları
- Enfeksiyonlar
- Bazı ilaçların kullanımı
Komplikasyonlar Nelerdir?
Hiperhidrozun komplikasyonları şunlardır:
- Enfeksiyonlar: Bolca terleyen insanlar cilt enfeksiyonlarına daha yatkın olur.
- Sosyal ve duygusal etkiler: Ellerin sürekli ıslak olması, sırılsıklam olmuş kıyafetler giymek ya da sürekli vücuttan ter damlaması utanç verici olabilir. Durumunuz iş pozisyonunuzu ve eğitim hedeflerinizi dahi etkileyebilir.
Teşhis
Randevunuz sırasında doktorunuz tıbbi geçmişinizi ve semptomlarınızı soracaktır. Durumunuzun nedenini daha fazla değerlendirmek için fiziksel bir muayene veya testlere de ihtiyaç olabilir.
- Laboratuvar testleri: Doktor, terlemenin aşırı aktif tiroid (hipertiroidizm) veya düşük kan şekeri (hipoglisemi) gibi başka bir sağlık durumundan kaynaklanıp kaynaklanmadığını görmek için kan, idrar veya diğer laboratuvar testlerini isteyebilir.
- Ter testleri: Terleme alanlarını belirlemek ve durumun şiddetini anlamak için; iyot nişasta testi, cilt iletkenliği ve termoregülatör ter testi dahil olmak üzere bir dizi test mevcuttur.
Tedavisi Nedir?
Soruna temel bir tıbbi sorun katkıda bulunuyorsa, öncelikle bu durum tedavi edilir. Net bir neden bulunamazsa, tedavi aşırı terlemeyi kontrol etmeye odaklanır. Bazen birkaç tedavi yöntemini birlikte denemeniz gerekebilir. Ve terleme, tedaviden sonra iyileşse bile, yinelenebilir.
İlaçlar
Hiperhidroz tedavisinde kullanılan ilaçlar şunlardır:
- Reçeteli antiperspirantlar: Doktorunuz alüminyum klorür içeren antiperspirant reçete edebilir. Bu ürün cilt ve göz tahrişine neden olabilir. Genellikle uyumadan önce etkilenen cilde uygulanır.
- Reçeteli kremler: Glikopirolat içeren bir reçeteli krem, yüz ve kafayı etkileyen hiperhidrozun semptomlarını azaltmaya yardımcı olabilir.
- Sinir iletimini sınırlandıran ilaçlar: Bazı oral ilaçlar, bazı sinirlerin birbirleriyle iletişim kurmasına izin veren kimyasalları engeller. Bu, terlemeyi azaltabilir. Olası yan etkiler arasında ağız kuruluğu, bulanık görme ve mesane sorunları sayılabilir.
- Antidepresanlar: Depresyon için kullanılan bazı ilaçlar da terlemeyi azaltabilir. Ayrıca, hiperhidrozu kötüleştiren kaygıyı azaltmaya yardımcı olabilirler.
- İyontoforez tedavisi: Su dolu bir kapta eller ve ayaklar, içerisinde elektrotların bulunduğu pedlere temas ettirilir. Aynı sistemin koltukaltı terlemesi için de aparatı bulunur. İyon akımı ile ter bezlerinin tıkanması hedeflenir. Üç günde bir başlayan uygulama, sonrasında haftada bire iner. 4-8 haftalık tedaviden sonra terleme büyük oranda kesilir. Kişiye göre değişmekle birlikte hasta 2-12 hafta arasını terlemeden geçirir. Sonrasında tedaviyi tekrar uygulamak gerekir. Bu tedaviyi yapan merkezler olduğu gibi, kişi ev için uygun olan iyontoforez cihazlarını alıp evde kendisi de tedaviyi uygulayabilir.
- Ter bezlerinin alınması: Eğer her önleme ve tedaviye rağmen, aşırı terleme devam ederse, ter bezlerinin alınması yardımcı olabilir.
- Sinir cerrahisi (sempatektomi): Bu işlem sırasında cerrah, terlemeyi kontrol eden omurga sinirlerini keser, yakar veya sınırlandırır. Bazı durumlarda, bu prosedür vücudunuzun diğer bölgelerinde aşırı terlemeyi tetikler (telafi edici terleme). Cerrahi, genellikle kafa ve boyun terlemesi için bir seçenek değildir.
Öneriler:
Aşağıdaki öneriler, terleme ve vücut kokusu ile başa çıkmanıza yardımcı olabilir:
- Antiperspirant kullanın.
- Her gün banyo yapın.
- Doğal malzemelerden yapılmış ayakkabı ve çoraplar seçin.
- Çoraplarınızı sık sık değiştirin.
- Ayaklarınızı havalandırın.
- Yaptığınız etkinliğe uygun kıyafetler seçin.