Güneş Lekelerinden Kurtulmanın Yolları
Yaşlanma lekeleri olarak da bilinen güneş lekeleri yani lentigo lezyonları çok yaygındır. Herkeste gelişebilirken açık tenli kişilerde ve güneşe maruz kalanlarda, özellikle 40 yaşından sonra, el üzeri, yüz bölgesi, sırt ve omuzlarda sık görülür. Güneşe maruz kaldıktan sonra ciltte oluşan, değişik ebatlarda net kahverengi lekeler olarak bilinirler. (UV radyasyonu, melanositler olarak adlandırılan pigmentli cilt hücrelerinde çoğalmaya neden olur). Gerçek güneş lekeleri zararsızdır ve kansere dönmez, ancak kozmetik amaçlar için tedavi edilebilir. Fakat yinede ani büyüyen lekelerde çok rahat davranmayıp bir cilt doktoruna en kısa sürede muayene olmak çok önemlidir
Güneş lekelerinden nasıl kurtulabilirsiniz?
Yüzünüzdeki güneş lekelerinin görünümünü azaltabilen birkaç doğal yöntem ve profesyonel prosedür vardır.
Evde tedavi:
Aşağıdakiler cildinizdeki güneş lekelerinin solmasına veya azalmasına yardımcı olabilecek bazı doğal yöntemlerdir:
Aloe vera: Çalışmalar, aloe vera bitkisinde bulunan aktif bileşikler olan Aloesin ve Aloinin’in, güneş lekelerini ve çeşitli hiperpigmentasyonu hafifletebileceğini göstermiştir.
Meyan kökü özü: Meyankökü özündeki aktif bileşenlerden bazıları, yaygın olan güneş lekelerini ve “hamilelik maskesi” olarak adlandırılan melazma gibi güneşe maruz kalma ile alevlenen diğer cilt lekelerini hafifletmeye yardımcı olabilir. Güneş lekelerinin açılması için satılan birçok topikal krem, meyan kökü içerir.
C vitamini: Bu doğal antioksidan, cildiniz için çeşitli faydalara sahiptir. Topikal uyguladığınız L-askorbik asit, kolajen üretimini destekler ve kararmış bölgelerin aydınlatılmasında etkili olduğu bulunmuştur.
E vitamini: E vitamini açısından zengin bir diyet ve E vitamini takviyesi almak, güneşin zararlarına karşı koruma sağlar ve özellikle C vitamini ile birlikte alındığında cildinizin sağlığını iyileştirir. E vitamini yağının uygulanması cildinize güneşten daha fazla fayda sağlar. Güneş hasarı ve güneş lekelerini hafifletmeye yardımcı olabilir.
Elma sirkesi: Elma sirkesinde bulunan asetik asit, cilt pigmentasyonunu hafifletmeye ve cildinizin genel görünümünü iyileştirmeye yardımcı olabilir.
Yeşil çay: Cilde soğuk yeşil çay uygulamak, güneş lekelerini soldurmaya yardımcı olabilir. Özellikle poşet yeşil çayın etkinliği konusunda herhangi bir bilimsel kanıt bulunmamakla birlikte, yeşil çay özütünün depigment edici bir etkiye sahip olduğu gösterilmiştir.
Siyah çay: 2011 yılında yapılan bir araştırmada, siyah çayın, günde iki kez, haftada altı gün ve dört hafta boyunca uygulandığında, Gine domuzlarında oluşan lekeler üzerinde cildi aydınlatıcı etkisi olduğu bulunmuştur.
Kırmızı soğan: Kurutulmuş kırmızı soğan, 2010 yılında yayınlanan bir araştırmaya göre, cildi aydınlatabilecek maddeler içerir.
Limon suyu: Limon suyu, saç ve cildi aydınlatmak için uzun zamandır kullanılan bir doğal tedavi yöntemidir ve cildi aydınlatıcı kremlerde bulunur. Birçok kişi limon suyunun güneş lekelerini soldurma yeteneğinden yararlanırken, limon suyu asidiktir ve cildi ve gözleri tahriş etmesinin yanı sıra cildi kurutmaya da neden olabilir.
Ayran: İçerisindeki laktik asit, cilde uygulandığında güneş lekelerini hafifletmeye yardımcı olabilir.
Süt: Aynen ayran gibi, sütteki laktik asit de güneş lekelerini hafifletmeye yardımcı olabilir. Ekşi süt, cilt renklenmesinin tedavisinde etkili olarak gösterilmiştir.
Bal: Antioksidanlarla dolu bal, cilt ürünlerinde yıllardır kullanılmaktadır. Yeni hücre büyümesini teşvik ettiğine ve cilde uygulandığında güneş lekelerinin solmasına yardımcı olabileceğine inanılmaktadır.
Reçetesiz kremler: Yüzünüzdeki güneş lekelerini çıkarmak için uygulayabileceğiniz birçok reçetesiz topikal krem vardır. Glikolik asit, hidroksi asit, hidrokinon, kojik asit veya deoksiarbutin içeren kremler kullanabilirsiniz.
Profesyonel tedavi:
Güneş lekelerini yok eden veya görünümünü önemli ölçüde azaltan profesyonel yöntemler de bulunmaktadır. Bu tedavilerin tümü tecrübeli bir dermatolog tarafından yapılmalıdır.
Lazer ile cilt yenilenmesi: Lazer yenileme işlemi sırasında, güneşten zarar görmüş deri tabakasına ışık demetleri verilir. Yeni cilt oluşmaya başlar. Kaç güneş lekesinin tedavi edildiğine bağlı olarak 30 dakikadan iki saate kadar sürebilir. Genellikle 10 ila 21 gün arasında sonuç alınır. Birkaç seans gerekebilir.
Yoğun darbe ışığı (IPL): IPL, cilt üzerindeki güneş lekelerini hedeflemek için ışık enerjisi darbelerini kullanır. Lekeleri ortadan kaldırmak için melanini ısıtıp yok eder. Bir IPL seansı genellikle 30 dakikadan az sürer ve acıya neden olmaz. Gereken seans sayısı kişiden kişiye değişir.
Kriyoterapi: Kriyoterapi, güneş lekelerini ve diğer cilt lezyonlarını sıvı nitrojen solüsyonu ile dondurarak giderir. Güneş lekeleri gibi yüzeysel kararmış noktaların tedavisinde azot oksit (sıvı nitrojen yerine) kullanılabilir, çünkü agresif değildir ve kabarmaya neden olma olasılığı daha düşüktür. Kriyoterapi sadece birkaç saniye sürer ve genellikle iyi tolere edilir.
Kimyasal peeling: Bu prosedür, cilde bir asit solüsyonu uygulanmasını içerir, bu da sonunda soyulabilen kontrollü bir yara oluşturur ve yeni cilt üretimine yol açar.
Mikrodermabrazyon: Mikrodermabrazyonda, cildinizin en dış tabakasını yenilemek için aşındırıcı uçlu özel bir aplikatör kullanılır. Yaklaşık bir saat sürer, çok az acı duyulur ve anestezi gerektirmez. Cildiniz pembeleşir ve tedaviyi takiben hassaslaşır, ancak bu geçicidir.
Güneş lekesinin riskleri var mıdır?
Güneş lekeleri zararsızdır ve sağlığınız için herhangi bir risk oluşturmaz. Tedavi edilmelerine gerek yoktur, sadece kozmetik amaç ile tedavi edilir. Dermatoloğunuz, güneş lekesi ile cilt kanserini çok kolay ayırabilir. Gerekirse, yani arada kalınan vakalarda dermoskobik ve histopatolojik inceleme ile ayırıcı tanı yapılır.
Güneş lekeleri için tedaviler genellikle güvenlidir, ancak herhangi bir tıbbi tedavi veya prosedürde olduğu gibi, her zaman bir risk vardır. Doğal yöntemleri kullanmadan önce mutlaka dermatoloğunuz ile konuşun. Herhangi bir profesyonel prosedür, riski en aza indirmek ve en iyi sonuçları elde etmek için bir dermatolog tarafından yapılmalıdır. Cildinizle ilgili sizi ilgilendiren her konuda, özellikle de görünüşü değişmiş bir ben hakkında sadece dermatoloğunuza danışın.
Güneş lekelerini önlemek için neler yapabilirsiniz?
UVA ve UVB ışınlarına maruz kaldığınız süreyi azaltarak, güneş lekelerini önleyebilirsiniz. Aşağıdaki öneriler size yardımcı olabilir:
Güneşten 10:00 ile 3:00 arasında kaçınmak
Açık havaya çıkmadan önce güneş koruyucu uygulamak ve her iki saatte bir yenilemek
Güneş koruyucu içeren makyaj ürünleri seçmek
Cildinizi kıyafet ve şapkalarla örtmek