Kızamık Nedir, Belirtileri Nelerdir?

Kızamık, bir virüsün neden olduğu çocukluk çağı enfeksiyonudur. Oldukça yaygın olan kızamık artık bir aşı ile önlenebilmektedir. Küçük çocuklar için ciddi ve hatta ölümcül olabilmektedir. Ölüm oranları, dünya genelinde daha fazla çocuk kızamık aşısı oldukça düşerken, hastalık halen en çok 5 yaşın altındakiler olmak üzere, yılda 100.000’den fazla insanı öldürmektedir.

Genel olarak aşılama miktarı arttıkça hastalık oranında düşüş olduğu görülmektedir. Amerika Birleşik Devletlerinde, 2000’den 2010’a kadar yılda 60 kadar kızamık vakası görülmüştür, ancak son yıllarda ortalama hastalık sayısı yılda 205’e yükselmiştir. Bu oranın yükselmesi aşılanmamış kişilerin ülke dışına çıkarak hastalığı bulaştırmasından kaynaklanmaktadır. Kızamık belirtileri ve semptomları, virüse maruz kaldıktan 10 ila 14 gün sonra ortaya çıkar ve belirtiler ve semptomlar tipik olarak aşağıdakileri içerir:

• • Ateş
• • Kuru öksürük
• • Burun akıntısı
• • Boğaz ağrısı
• • Gözlerde iltihap (konjonktivit)
• • Yanak iç astarında ve ağzın içinde bulunan kırmızı arka plan üzerinde mavimsi-beyaz merkezleri bulunan küçük beyaz lekeler
• • Büyük ve düz lekelerden oluşan deri döküntüsü

Enfeksiyon, 2 ila 3 haftalık bir süre boyunca ardışık olarak ortaya çıkmaktadır.

• • Enfeksiyon ve inkübasyon: Enfekte olduktan sonraki ilk 10 ila 14 gün boyunca, kızamık virüsü kuluçkaya yatar. Bu süre zarfında kızamık belirtiniz olmaz.
• • Spesifik olmayan belirti ve bulgular: Kızamık genellikle, sürekli bir öksürük, burun akıntısı, iltihaplı göz (konjonktivit) ve boğaz ağrısı ile birlikte seyreden, hafif ila orta ateşle başlar. Bu nispeten hafif dönem iki veya üç gün sürebilir.
• • Akut hastalık ve döküntü: Kızarıklık, bazıları hafifçe yükselen küçük kırmızı lekelerden oluşur. Sık kümeler olarak görülen lekeler ve şişlikler, cilde lekeli kırmızı bir görünüm kazandırır.

Hastalık yüz bölgesinde görülmeye başlar .Sonraki birkaç gün içinde, döküntü kollar ve gövdeden aşağıya doğru yayılır. Daha sonra da uyluk, alt bacaklar ve ayaklar üzerinde görülür. Aynı zamanda ateş, genellikle 40 dereceye kadar ve hızla yükselir. Kızamık döküntüsü yavaş yavaş azalır. Yüzde başlayan kızamık yine iyileşmeye yüzden başlar ve en son uyluk ve ayaklarda iyileşme yaşanır.

Bulaşıcı dönem:

Kızamık olan bir kişi, virüsü diğer insanlara dört gün boyunca bulaştırabilir, döküntüden dört gün önce başlayıp, döküntü ortaya çıktıktan dört gün sonra bulaşıcı dönem sona erer.

Ne zaman doktora görünmek gerekir?

Eğer, kendinizin veya çocuğunuzun kızamık geçirmiş olabileceğini düşünüyorsanız ya da kendinizde veya çocuğunuzda kızamığa benzeyen bir kızarıklık fark ettiyseniz doktorunuzu aramalısınız. Özellikle ilkokula başlamadan önce veya yurtdışına yapılacak bir yolculuk öncesi ailenizin aşılama kayıtlarını doktorunuzla birlikte gözden geçirin.

Nedenleri Nelerdir?

Kızamık, enfekte olmuş bir çocuğun veya yetişkinin burun ve boğazında yerleşen bir virüsün neden olduğu oldukça bulaşıcı bir hastalıktır. Daha sonra, öksürük veya hapşırma yoluyla diğer insanlara bulaşır.

Öksürük veya hapşırıkla havalanan damlacıklar, aynı zamanda, aktif oldukları ve birkaç saat boyunca bulaşıcı oldukları bir yüzeye de inebilirler. Enfekte olan yüzeye dokunduktan sonra parmaklarınızı ağzınıza veya burnunuza sokarak veya gözlerinizi ovuşturmak suretiyle virüsü kapabilirsiniz. Virüslü birine maruz kalan hassas kişilerin yaklaşık yüzde 90’ı hastalığı kapacaktır.

Risk Faktörleri Nelerdir?

Kızamık için risk faktörleri şunlardır:

• • Aşı yaptırmamış olmak: Kızamık için aşı olmadıysanız, hastalığı geliştirmeniz daha olasıdır.
• • Uluslararası seyahat: Kızamığın daha yaygın olduğu ülkelere seyahat ediyorsanız, hastalığa yakalanma riski daha yüksektir.
• • A vitamini eksikliği: Yeterli miktarda A vitamini tüketmiyorsanız, daha şiddetli semptom ve komplikasyonlar yaşamanız daha olasıdır.

Komplikasyonlar Nelerdir?

Kızamık komplikasyonları şunları içerebilir:

• • Kulak enfeksiyonu: Kızamığın en sık karşılaşılan komplikasyonlarından biri, bakteriyel bir kulak enfeksiyonudur.
• • Bronşit veya larenjit: Kızamık, gırtlak (larinks) iltihaplanmasına veya akciğerlere giden (bronş tüpleri) ana hava yollarını çevreleyen iç duvarların iltihaplanmasına yol açabilir.
• • Zatürre: Zatürre, kızamığın sık görülen bir komplikasyonudur. Bağışıklık sistemi zayıflamış olan insanlar, bazen ölümcül olan tehlikeli bir zatürre çeşidi geliştirebilirler.
• • Ensefalit: Kızamık hastası olan 1000 kişiden yaklaşık 1’i, ensefalit adı verilen bir komplikasyon geliştirir. Ensefalit, kızamıktan hemen sonra meydana gelebilir veya aylar sonra ortaya çıkabilir.
• • Hamilelik problemleri: Hamileyseniz, kızamıktan kaçınmak için özel dikkat göstermelisiniz çünkü hastalık erken doğum, düşük doğum ağırlığı ve anne ölümüne neden olabilir.

Önlemek İçin Neler Yapabilirsiniz?

Evinizde kızamık olan birileri varsa, ailenin diğer bireylerini korumak için şu önlemleri alabilirsiniz:

• • İzolasyon: Kızamık, kızarıklıktan dört gün öncesine ve dört gün sonrasına kadar oldukça bulaşıcı olduğundan, kızamık olan kişiler bu dönemde diğer insanlarla etkileşimde bulundukları faaliyetlere geri dönmemelidir. Ayrıca, aşılanmamış kişilerden uzak durmaları da gerekli olabilir.
• • Aşı: Tam olarak aşılanmamış kişilerin ve kızamık olma riski olan herkesin mümkün olduğunca kısa sürede kızamık aşısı olduğundan emin olun. Buna, 1957’den sonra aşılanmamış olan insanların yanı sıra 6 aydan büyük bebekler de dahildir. Bebekler için ilk doz genellikle 12 ila 15 ay arasında verilir, ikinci doz tipik olarak dört ila altı yaş arasında verilir.

Çocuğunuz bir yaşına gelmeden önce yurt dışına gideceksen, daha önce kızamık aşısı yaptırmak için çocuğunuzun doktora götürün.

İlaçlar

• • Ateş düşürücüler: Siz veya çocuğunuz kızamığa eşlik eden ateşi hafifletmek için asetaminofen (Tylenol, diğerleri), ibuprofen (Advil, Çocuk Motrin, diğerleri) veya naproksen (Aleve) gibi reçetesiz ilaçlar da alabilirsiniz. Kızamık belirtileri olan çocuklara veya gençlere aspirin vermeyin. Aspirin 3 yaşından büyük çocuklarda kullanılmak üzere onaylanmış olmasına rağmen, suçiçeği veya grip benzeri semptomlardan kurtulan çocuklar ve gençler aspirin almamalıdır. Bunun nedeni, aspirinin, bu tür çocuklarda nadir fakat potansiyel olarak yaşamı tehdit eden bir durum olan Reye sendromuna neden olabilmesidir.
• • Antibiyotikler: Sizde veya çocuğunuzda kızamık varsa, zatürre veya kulak enfeksiyonu gibi bir bakteriyel enfeksiyon gelişirse, doktorunuz bir antibiyotik reçete edebilir.
• • A Vitamini: A vitamini düzeyi düşük olan çocukların daha ciddi bir kızamık hastalığı geçirme olasılığı daha yüksektir. A vitamini verilmesi, kızamık şiddetini azaltabilir. Genellikle bir yaşından büyük çocuklar için 200.000 uluslararası birim (IU) A vitamini verilir.