Candida Enfeksiyonu Nedir?

Candida, cildinizde enfeksiyona neden olabilen bir mantar türüdür. Normal koşullarda, cildiniz ufak çapta mantara ev sahipliği yapabilir. Artmaya başladığında ve aşırı bir büyüme oluşturduğunda sorunlar ortaya çıkar. Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri’ne (CDC) göre 150’den fazla Candida türü vardır. Bununla birlikte, enfeksiyonların çoğunluğuna “Candida albicans” denilen bir tür neden olur. Candida mantarının türleri şunlardır:

• Ayak parmağı
• Oral pamukçuk
• Vajinal mantar enfeksiyonu
• Tırnak mantarı
• Kasık mantarı

CDC’ye göre yetişkin kadınların yüzde 75’i hayatlarının bir noktasında mantar enfeksiyonu geçirecektir. Aids Araştırması ve İnsan Retrovirüsleri, Aids’li tüm insanların yüzde 90’ının ağzında pamukçuk veya candida çoğalması geliştirdiğini belirtmektedir. Nadiren sağlıklı bağışıklık sistemi olan yetişkinlerde de görülür. Candida kan dolaşımına girdiğinde invaziv kandidioz oluşur.

Candida enfeksiyonu genellikle geçicidir. Genel olarak, durum ciddi değildir ve kolayca tedavi edilebilir. Bununla birlikte, özellikle zayıflamış bağışıklık sistemi olanlarda kontrolsüz enfeksiyonlar, potansiyel olarak yaşamı tehdit eden sorunlara yol açabilir,. Hızlı tedavi, mantarın yayılmasını durdurmaya yardımcı olurken, aynı zamanda günlük yaşantınızda daha fazla zorluk çekmezsiniz.

Nedenleri ve Risk Faktörleri Nelerdir?

Candida cilt enfeksiyonları vücudun hemen hemen her bölgesinde ortaya çıkabilir, ancak daha çok intertriginöz bölgelerde (vücudun kıvrımlı bölgelerinde) bulunur. İki cilt bölgesinin birbirine temas ettiği veya sürtündüğü yerlerde risk daha yüksektir. Bu bölgeler; koltuk altları, kasık, parmaklarınız ve ayak parmaklarınız arasındaki alanı içerir. Mantar, sıcak, nemli ve terli koşullarda gelişir.

Normalde, cildiniz enfeksiyona karşı etkili bir bariyer görevi görür. Bununla birlikte, cildin yüzeysel katmanlarındaki herhangi bir hasar veya parçalanma, mantarın enfeksiyona neden olmasına izin verebilir. Candida, çoğalmaya elverişli olduğunda patojenik hale gelir ve hastalığa neden olabilir. Sıcak ve nemli hava, hijyenik olmayan koşullar veya sıkı giysiler bu koşulları oluşturabilir. Bunlar göz önünde bulundurulması gereken tek risk faktörü değildir. Mantar (Candida) enfeksiyonları aşağıdaki kişilerde daha yaygın olma eğilimindedir:

• Bebekler
• Fazla kilolu insanlar
• Diyabetli insanlar
• Tiroid bezi az çalışan (hipotiroidizm) insanlar
• Enflamatuvar hastalıkları olan insanlar
• Bağışıklık sistemi zayıflamış olan insanlar
• Nemli koşullarda çalışan insanlar
• Hamile kadınlar

Bazı ilaçlar da mantar enfeksiyonu riskini artırabilir. Topikal kortikosteroid ilaçlar en sakıncalı olanlardır, ancak doğum kontrol hapları ve antibiyotikler de diğer olası nedenlerdir. Bu tür ilaçlar alıyorsanız, cildinizi düzenli olarak candida enfeksiyonu belirtileri için takip etmeniz gerekir.

Enfeksiyon Belirtilerini Tanıma

Belirtiler vücut konumuna göre değişir, ancak aşağıdakileri içerir:

• Döküntüler
• Kırmızı veya mor lekeler
• Etkilenen bölgeler üzerinde beyaz ve pul pul oluşumlar
• Ciltte çatlaklar
• Ağrı
• Ciltte kızarıklıklar
• Maserasyon veya yumuşaklaşma
• Etkilenen bölgelerin kenarlarında kremsi dokulu püstül (akıntılı)
• Ağızda kırmızı ve beyaz lezyonlar (oral pamukçukta görülür)

Teşhis

Candida enfeksiyonunun teşhisi öncelikle görünüme ve cilt örneklerine dayanır. Doktorunuz, ciltten parça kazıyacak, tırnak parçası ya da etkilenen bölgeden tüyler alıp inceleme yapacaktır. Candida enfeksiyonu tanısı konduğunda, ilk adım alttaki nedenleri araştırmaktır. Genellikle bir enfeksiyon geçirdiğinizde doktorunuzdan randevu almanız önerilir. Bu, doktorun uygun şekilde teşhis koymasına ve size en iyi tedavi seçeneklerini sunmasına izin verir. Candida sıklıkla tekrar eder.

Tedavi

Candida cilt enfeksiyonu tedavisi genellikle basittir. Bağışıklık sisteminizle ilgili problemleriniz olmadıkça veya kandida kan dolaşımına yayılmadıkça hastaneye yatırılmanıza gerek yoktur. Doktorunuz, cildinize uygulanan antifungal kremler, merhemler veya losyonlar gibi ilaçlar reçete edebilir.

Enfeksiyon tipine ve etkilenen vücut kısmına göre farklı ilaçlar kullanılacaktır. Örneğin:

• Vajinal maya enfeksiyonları için sıklıkla vajinal jeller veya mikonazol gibi kremler kullanılır.
• Pamukçuk genellikle pastil, tablet veya sıvı gargara şeklinde antifungal ilaçlarla tedavi edilir.
• Ayak mantarı çoğu zaman tablet, ayak banyosu ve merhemler ile tedavi edilir.
• Şiddetli enfeksiyonlar çoğunlukla oral veya hatta intravenöz ilaçlarla tedavi edilir.
• Çoğu ilaç günde bir veya iki kez kullanılır.

Miconazole ve clotrimazol gibi bazı ilaçlar, gebeliğin herhangi bir döneminde candida enfeksiyonunu tedavi etmek için güvenle kullanılabilir. Tüm ilaçların potansiyel yan etkileri vardır.

Antifungal ile ilgili sıklıkla görülen yan etkiler şunlardır:

• Uygulama yerinde kaşıntı
• Topikal uygulama alanında kızarıklık veya hafif yanma
• Baş ağrısı
• Hazımsızlık ya da mide rahatsızlığı
• Ciltte döküntüler

Karaciğer hasarı olanlar, bir doktorun gözetimi olmaksızın antifungal ilaç kullanmamalıdır. Antifungal ilaçlar, sağlıklı hastalarda karaciğer hasarına yol açabilir, ancak zaten karaciğer hasarı olanlarda şiddeti artırma olasılığı daha yüksektir.

Çocuklarda Candida Enfeksiyonları

Çocuklar erişkinlere kıyasla candida enfeksiyonlarına daha eğilimli olabilirler. Çocuklar sinüs enfeksiyonları, deri döküntüleri (isilik dahil) ve oral pamukçuk tablolarını daha kolay geliştirmektedir. Bebekler ve küçük çocuklardaki semptomlar şunlar şunlardır:

• Pişik tablosu
• Egzamaya benzeyen deri döküntüleri
• Dil, ağız veya yanakların içinde beyaz veya sarı lezyonlar
• Tekrarlayan kulak problemleri
• Nemli ortamlarda veya nemli havalarda kötüleşen belirtiler

Önlemek İçin Yapabilecekleriniz:

• Nefes alan kıyafetler ve ayakkabılar giyin.
• Koltuk altlarınızı, kasık bölgesini ve enfeksiyona eğilimli diğer bölgeleri temiz ve kuru tutunuz.
• Terledikten sonra her zaman duş alın ve cildinizi kurutun.
• Aşırı kiloluysanız, cilt kıvrımlarınızı düzgün bir şekilde kurulayın.
• Çoraplarınızı ve iç çamaşırlarınızı düzenli olarak değiştirin.